Salta al contenuto principale
Matheus Leite, centrocampista, Barisardo

Lagrimas marigosas in domu de is de su Barì: Matheus Leite si ingollit e at a depi abarrai atesu de su campu de giogu po ses mesis

Si nau sa beridadi (e fortzis si nd'apu giai chistionau sa cida passada, ma ddu bollu torrai a repiti, ca no fait dannu, antzi, est unu agiudu, cumenti narat su diciu in latinu): su mesi de Donniàsantu est sèmpiri grai e trumentosu meda po mei; de una pariga de annus a custa parti mi capitant arroris mannus e piticus, e duncas mi depu abertai de totu. Custu bollit nai, puru, chi candu is cosas mi andant beni no potzu fai atru chi torrai gràtzias a su cielu po sa gràtzia. E duncas, po oi puru nc'est su sobi, po oi puru no tengiu daboris de cumbati, po oi puru mi intendu cun su coru allirgu e prenu de isperas bonas e po oi puru, duncas, andaus a biri de cuncodrai s'artìculu chi ndi pesu in su sardu chi si fueddat in su Campidanu de mesu e, duncas, in Bidd'e Sorris. Apustis de essi nau custu, si nau puru ca no sciu mai cumenti apa incumentzai is artìculus, ma cumenti podeis biri, unu modu ddu aciapu sèmpiri, gràtzias a deus, o a is musas, chi preferreis sa chistioni coxiada a sa moda de is gregus (o aregus, cumenti apu intendiu nai de unu piciocu in Samassi una pariga de cidas fait). De su restu, megamu a ddoi arrexonai, a solu a solu, pròpriu in custas diis passadas, unu chi scriit no si iat a depi pigai totus is meritus, est a nai: unu chi scriri, po mei, est aguali a unu chi ndi spicat sa fruta de is matas; no est issu chi creat sa fruta, e nc'iat a mancai atru puru, ma su trabballu cosa sua est feti (feti po modu de nai, poita serbit passièntzia, e ogu, e gana de si ponni a ddu fai, cosa chi ballit po milli atras fainas, de su restu) scerai sa fruta chi parit prus cota, prus fata. Diaici, chini scriit, scerat is fueddus chi ddi proint in conca (ddi nau diaici) e ddus cabada in su paperi (ddi nau diaici) po ddus fai ligi a totus is atrus. E duncas, torru gràtzias a s'ispiratzione, chi m'at agiudai po su trabballu chi tengiu de fai po custu mengianu, po custa cida. Si ddu arregodu, mancai calincunu de bosatrus si ddu siat scarèsciu, cumenti funtzionant is cosas po su chi pertocat is artìculus in lingua sarda chi ndi pesu su giobia: sa primu metadi (prus o mancu) dda prenu cun cussus chi apu incumentzau a tzerriai, de una bella pariga de mesis, “contixeddus e stròllichiminis”: aintru nc'apa a ponni, cumenti eis giai biu, dicius de importu mannu, o arrogus de cussa chi podeus tzerriai “filosofia terra terra”, o, chi si praxit de prus, "filosofia po is poberus", de no cunfundi, duncas, cun cussa chi podeus tzerriai “sa filosofia de is dotoris”, cussa chi si fait, si imparat a s'universidadi, po si cumprendi, e chi, medas medas bortas, a chini da castiat, da ascutat de aforas, parit feti una biga de arrexonamentus apicigosus chi nesciunu (nemmancu, fortzis, cussus chi dda studiant) arrannescint a cumprendi. Po sa segunda parti de s'artìculu, invecias, andaus a murigai impari is novas prus callentis chi pertocant su mundu de sa bòcia de is diletantis sardus. E duncas, apustis de s'essi torrau a nai cumenti funtzionant is cosas, e cumenti ant a funtzionai po su benidori puru (chi deus bollit e chi nesciunu de bosatrus tenit calincuna cosa de nai apitzus de sa faina chi ndi pesu) podeus incarrerai. E deu, sceru de incarrerai diaici.

In s'interis chi si scriu, aforas de s'aposentu cosa mia, innoi tengiu su tialu de computer (cumenti ddu tzerriant is ingresus) ddoi est, torra, unu bellu sobiteddu; prus o mancu, nc'ant a essi calincuna cosa cumenti a binti gradus, chi no calincuna cosa de prus puru. No biu s'ora, duncas, de acabbai de scriri cust'artìculu po mi gosai su megama, mancai arreu (cumenti naràt sa bon'anima de mamma mia), mancai in giru me is sartus chi ddoi funt totu a giru a giru de sa bidda innoi seu nasciu e pasciu. De su chi narant is dotoris chi sighint su tempus (e chi ndi pesant cussas chi tzerriaus previsionis) at a torrai a fai, mancai, calincunu stiddiu de acua custu fini de cida chi at a lompi, cumenti at fatu, de su restu, su fini cida passau. E calincunu (o calincuna, fait su pròpriu) de bosatrus s'at a megai giai: «ma poita si ponit a proi de sabudu e de domìnigu, chi funt is diis innoi sa genti mancai nci bessit e si spreviat de su trabballu e mancai, ddi nau deu, andat a curri avatu a una bòcia, impari a is cumpàngius cosa sua?». Nareus chi no nc'est una arrespusta a custa duda: cun su tempus, unu pagheddu cumenti sucedit cun sa vida, tocat a ddu lassai fai: est berus puru chi calincunu est giai incumentzendi a nai ca, chi sighit diaici, s'acua chi teneus allogada at a spaciai in pressi meda; ballit po sa chi manigiaus po bufai e pruschetou po sa chi is massaius manigiant po acuai is sartus (postus a gureus, o a fenugus, o a cabi, po nd'arremonai una pariga). E duncas, serru diaici sa chistioni: ispereus chi protzat, e beni, a partiri de is cidas chi ant a benni (poita desinò dda acabbaus a si bufai s'unu cun s'atru, chi est una brulla chi mi praxit a ndi bogai aforas fatu fatu). Po oi, peròu, seus libberus de si gosai custu suci druci chi su sobi e custu atonzu funt regalendusì. Tengiu una cosa badda badda in sa conca de una pariga de cidas, e immoi da bogu aforas, e apustis, m'acapiu acoitu a sa primu chistioni chi pertocat su mundu de sa bòcia (si ddu promitu), aici nci torraus a brintai me is arrastus chi pertocant is chistionis de su Diàriu Sportivu. E duncas: me is ùrtimas diis de su mesi de Cabudanni seu andau a biri, cun is ogus mius (fiat unu disìgiu chi tenia de meda, a nai sa beridadi) cussa cosa meravigliosa chi est su museu de is antigus egizius chi ddoi est in Torino: nc'apu passau calincuna cosa cumenti a cincu oras aintru, poita is cosas bellas de biri (e de torrai a biri mellus) funt, diaderus, una biga manna. In unu de is aposentus prus mannus chi ddoi funt, ddoi fiant unu scantu de stàtuas: tra is atras ddoi fiat cussa chi pertocat su deus de sa nadura po is egìtzius, est a nai Geb, o Seb; e duncas: po is egìtzius, de cussu chi apu potziu cumprendi, a su mancu (ma est una cosa chi agataus puru me is bideas de is grecus, tra is atrus) is deus podint essi bonus o malus; podint donai prexus o disisperus, una cosa chi ballit, puru, est craru, po su tempus, e po sa vida. Is egìtzius, sèmpiri de su chi apu cumprendiu, pregant meda, ainnantis de incumentzai cun is fainas cosa insoru, po tenni una dì chentza strobus o disisperus, poita su tretu chi nci passat tra una dì prena de cosas drucis e una cosa prena de arroris est crutzu meda. E immoi, e fiat ora puru, s'at a megai calincunu, m'acapiu a is chistionis chi pertocant su càlciu: e duncas, po is giogadoris puru is diis podint essi bellas o trotas; mancai ddoi funt domìnigus innoi arrannescis a fai duus o tres gol totu paris (e duncas regalas sa bìncida, est a nai is tres puntus, a sa scuadra cosa tua) e mancai ddoi funt giorronadas innoi no nc'arrannescis a ti ndi scabulli de is aversàrius e, mancai, sballias totu cussu chi podis sballiai (tirus de is undixi metrus o gol chi parint giai fatus). Dònnia dì no sciis mai ita nd'as a podi arregolli: ballit po sa vida e po is giogus. Nareus puru chi ddoi funt diis diaici nieddas chi abarrant a trassa de mancia in sa vida cosa tua, in conca, me is arregodus: seus chistionendi (is giogadoris m'ant a cumprendi beni, beni meda) de candu mancai ti strupias (o, ballit aguali, candu ti strupiant: seu chistionendi, est craru, de is giogadoris de sa scuadra aversària), de candu ti ingollis, diaici meda chi depis abarrai frimu, chenza podi giogai (a a bortas, chentza podi trabballai), po mesis e mesis (e ddu cumprendeis a solus cantu podit essi grai e marigosa, cumenti a cosa, po unu chi tenit sa passioni po is giogus). Custa cida passada, de su chi apu intèndiu, a su mancu (po oi chistionu feti de duus giogadoris, ma si cumprendit beni ca is chi si ingollint funt medas de prus), si funt strupiaus duus giogadoris.

Sa primu istoria chi andu a si contai est cussa de Matheus Leite, unu giogadori brasilianu forti meda, chi giogat impari a is de su Barì de cust'annu, e chi at acutu a fai calincuna cosa cumenti a dexi partidas. S'ùrtima (s'ùrtima po unu bellu pagheddu de tempus, si chistionat giai de ses mesis) dda at giogada pròpriu otu diis fait, est a nai su mèrcuis de sa cida passada, in sa bessida chi balliàt po sa Copa Italia, in domu de is de su Fonne. E duncas, ddu scieis bosatrus puru (e fortzis mellus de mei) cantu sa fida podit fai sa balossa, a bortas: fiat su de otu minudus de giogu, in su primu tempus, candu, in una atzioni, Leite s'est segau is ossus de sa camba; e duncas, po su disprexei mannu meda de is cumpàngius de scuadra e de s'allenadori de s'assotziu, Celestino Ciarolu, po Matheus is giogus funt spaciaus po unu bellu pagheddu de tempus. De sa chistioni, de custu dannu mannu, nd'apu pròpriu chistionau cun Ciarolu: totu su chi m'at contau, e che immoi apa a iscriri, m'at fatu benni in conca puru un antra cosa: candu una persona stait mali, prus de is mexinas funt de agiudu, de importu mannu, is sentidus, is fueddus e is pentzametus bonus, (chi funt meda, meda diversus, est craru, de is pentzamentus chi tzerriaus lègius) chi nd'arribbant de is atrus. Mi praxit a coxinai sa chistioni diaici: in una scuadra (ma balli puru, est craru, in una comunidadi, in una bidda) podeus essi mexinas is unus cun is atrus; candu calincunu sballiat, mancai, ddu podeus agiudai a ndi artziai torra sa conca; candu unu stait mali ddu podeus agiudai a no sunfriri meda, a cumbati contras a su dannu, contras a sa mobadia. E duncas, custus funt is fueddus ca Ciarolu m'at regalau in sa ciaciarrada chi eus fatu pròpriu s'atra dì: «Sa chistioni depit partiri, po fortza, de su chi est sucèdiu mercuis passau, in sa partida chi eus giogau in domu de is de su Fonne e chi balliat po sa Copa Italia. Podeus nai chi is giogus, po nosu, funt spaciaus apustis de feti otu minudus, candu su capitanu cosa nosta, Matheus Leithe, s'est strupiau mabi, s'est ingotu, nareus puru chi s'est segau is ossus de sa camba. Po nosu est stètiu unu dannu mannu meda, nci podeis arribbai a solus a cumprendi ita bollu nai: eus pèrdiu no feti unu giogadori forti e de importu mannu, ma puru unu cristianu de oru, ddi nau diaici, chi arrannèscit, a solu, a carrigai tous is cumpàngius cosa sua, est a nai, a trasmiti, dda cuncodru diaici, totu sa gana bella de giogai, e de mellorai, chi tenit in su coru, issu po primu. Ainnantis de cabai in campu po giogai sa partida contras a is de su Tonara, de custu domìnigu passau — sighit a contai Ciarolu — eus fatu una telefonada (a nai sa beridadi, sa chi podeus tzerriai modèrnidadi si donat sa possibbilidadi, in custus tempus, de ndi pesai cussa chi in italianu tzerriaus video-chiamata, chi no est antru chi una telefonada innoi podis castiai in faci sa persona ca ddoi est de s'atra parti de su tialu de su telefunu n.d.r) pròpriu cun Matheus: deu e is piciocus puru, est craru, nci tenestus meda a ddi fai sciri chi ddu festus pentzendi e chi tenemus su disìgiu de parti cosa sua puru, po issu puru, duncas. Sa partida chi seus arrannèscius a ndi pesai domìnigu, de su restu, assimbillat a su modu cosa sua de giogai: eus tentu sèmpiri sa bòcia me is peis, cumenti praxit a totus is giogadoris brasilianus, e seus stètius bonus a ndi pesai una biga, unu bellu scantu de atzionis togas medas. Eus fatu una partida chentza nesciuna mancia, fortzis una de is prus togas chi nd'eus pesau in custus primus duus mesis de giogus. Apustis de s'acabbu de sa partida — m'at contau ancora Ciarolu — Maheus Leite s'at torrau a tzerriai po si fai is cumplimentus, una cosa chi s'at fatu meda, meda prexei, est craru. “Apu biu su giogu chi praxit a nosu”, m'at nau. Custu est pagu ma seguru — Ciarolu serrat sa chistioni —, eus a cabai in campu dònnia domìnigu circhendi de giogai beni puru po issu, chi s'at a depi castiai de foras; no si podeus cuai, de su restu; su presidenti de s'assotziu cosa nosta, Roberto Ibba, in s'istadi nd'at pesau una rosa forti meda, e duncas a nosu immoi si tocat a curri su prus a forti chi podeus, cun s'ispera de ndi cassai su primu postu de sa lista. Eus a circai de binci dònnia partida, custu, a su mancu, est su sentidu cosa nosta, s'intentzioni. Apustis, a s'acabbu de is giogus, in su mesi de Abrili, eus a biri cantu seus stètius bravus, e fortis». Matheus Leite est unu de is giogadoris chi faint parti de sa rosa de is de su Barì e chi nd'arribbant a foras de sa Sardìnnia e de s'Italia (e de s'Europa puru). A nai sa beridadi, su stràngiu, ddu tzerriaus diaici, no es feti issu, ma is stràngius in sa rosa funt medas, est a nai chi, giai giai, funt prus is stràngius ca is giogadoris sardus; po calincunu (chistionaus, est craru, de is aversàrius), est una cosa chi sonat mabi. Sa bidea de Ciarolu, apitzus de sa chistioni, est crara: «Candu m'atobiu cun is giogadoris cosa mia, ainnantis de incumentzai is allenamentus aintru de sa cida, no abarru castiendi de innoi ndi lompint: est a nai chi, po mei, ndi podin arribbai de s'Italia, de s'Africa o de su Sud America ma po mei no cambiat pròpriu nudda; deu ddus biu totus agualis, po mei funt totus cumenti chi fessint fillus, e immoi chi tengiu giai cincuanta annus fatus, ddu potzu pentzai (e nai) prus a forti puru». Is de su Barì no funt is ùnicus, est craru, a tenni giogadoris chi nd'arribbant de atesu meda, est a nai de logus chi funt, a bortas, stesiaus meda de s'Italia; is de su Barì, de su restu, no funt is ùnicus chi, custa cida, ant prantu po crupa de unu giogadori strupiau. Sa pròpriu cosa, difatis, est capitada a is biancus-nieddus de s'Ossese, chi currint, cumenti scieis beni, in su campionau de s'Ecellenza. Pròpriu ariseu, a s'ora de prandi, is de s'assòtziu nd'ant bogau a foras una noba chi pertocat a Alfredo Magnin, unu giogadori, giogat in difesa, chi nd'arribbat de s'Argentina e chi est nasciu in su milli e noicentus norantacincu; cumenti est sucèdiu a Matheus Leite, Magnin est stètiu pagu fortunau e s'est strupiau, mabi meda, e duncas immoi s'at a depi fai operai de is dotoris a s'uspidali; pròpriu po custu, at preferriu a si ndi torrai a domu sua, est a nai, mellus, de sa famìllia cosa sua, poita, si cumprendit, no nc'est nudda de mellus de abarrai cun is parentis e is amigus candu stais mabi. «Eus sèmpiri torrai gràtzias a Alfredo po totu su trabballu chi a fatu impari a is cumpàngius cosa sua, in totus custus mesis chi at passau innoi in Ossi. No est feti unu giogadori forti meda, e si ddu at fatu a biri dònnia, dònnia domìnigu, ma est stètia una persona de oru, cun unu carateri druci cumenti a su tzùcuru; est arrannèsciu a si fai bolli beni de totus is chi ddu ant atobiau e connotu. No podeus fai atru chi isperai chi potzat torrai acoitu a giogai, a curri in campu avatu de sa bòcia, chi est sa cosa chi ddi donat su prexu prus mannu; ispereus chi potzat sanai chitzi, duncas, e mancai, feti deus ddu sciit, nosu de s'Ossese eus a torrai a s'acapiai impari a issu e eus a tenni su prexu, s'afroddiu de ddu torrai a biri cun sa camisedda cosa nosta».

Po custa cida puru su tempus e, pruschetotu, su logu (est a nai, mellus, sa cantidadi de fueddus chi nci potzu stichiri me in s'artìculu) est bellu ca spaciau; duncas no potzu fai atru chi isperai chi potzant essi diis drucis e de prexu po totus is chi sighint su giassu de su Diàriu Sportivu, mancai is nobas de custa cida no siant stètias pròpriu diaici allirgas; ma isperu, e duncas mi auguru, ca de totu custu muntoni mannu de fueddus ndi potzant arribbai letziònis de importu mannu e, mancai, calincunu scancèriu bellu a su coru po bosatrus. Si imprassu e si promitu chi apa a torrai, cun sa limba stimada cosa nosta, giobia chi at a benni, sèmpiri chi deus bollit!

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna. IMPRENTAS 2021-2022. LR 22/2018 art. 22


 

In questo articolo
Squadre:
Campionato:
Argomenti:
Stagione:
2022/2023