Salta al contenuto principale
alghero esultanza

Su giogu de sa bòcia benit a essi una scola de vida e mescamente de rispetu

E duncas nci dda eus fata, po diaderus, a si lassai a is pabas su mesi de Cabudanni puru, e s'istadi, chi est berus, de su restu, chi s'atonzu est brintau giai de una pariga de cidas, prus o mancu: cumenti a dònnia giòbia (chi seis costumaus a sighiri is artìculus chi ndi pesu in su sardu chi si chistionat in su Campidanu de mesu, po is amigus de su Diàriu Sportivo, scieiis giai beni cumenti andant is cosas) parteus castiendi su calendàriu, e custu bolit nai ca su tempus est passendi, e beni puru, siat po mei, ca custas rigas ddas scriu, e, est cussu, de su restu, chi mi auguru e chi si auguru, puru po bos'atrus ca custas rigas ddas ligeis. De su restu, incarreru diaici, narant ca una de is cosas de importu prus mannu in custa fida siat sa saludi (e no su dinai, cumenti mancai podeus pentzai a bortas), poita candu mancat sa saludi, intzandus nd'arribbant is daboris, e is daboris faint custa vida ancora prus trumentosa de cussu chi est giai. E de su restu, diaici incumentzu a mi incarai in su mundu de sa bòcia, chi est sa faina de importu prus mannu po su chi si pertocat, po unu giogadori puru sa saludi, est a nai su de abarrai sanu, chentza, mancai, de si strupiai o de si ingolli, est una de is cosas chi benit a is primus postus de sa lista, tra totu cussas de importu: podis essi su giogadori prus forti de totus is atrus, ma chi is cambas no girant, o chi intendis daboris, o chi no stais beni, po unu motivu o po s'atru, intzandus no arrannescis a fai su chi iast a podi, e iast a bolli fai. E duncas, candu is cosas no andant cumenti iast a bolli, arribbat sa tristura, e is pentzamentus lègius puru. E duncas, torra: sa chistioni de sa saludi ballit po totus, mannus e piticus, mascus e femineddas, e is storias de is giogadoris s'agiudant a ddu cumprendi mellus: medas de issus si segant is cambas, o s'arrogant is genugus, e duncas prangint, abarrant atesu de su campu po mesis e mesis, ma apustis torrant a curri impari a is cumpàngius, mancai prus a forti puru de su chi fadiant ainnantis.

Megamu a nai de su tempus chi passat: is scuadras de s'Ecellenza tenint giai una bella pariga de partidas giogadas, funt cuatru in totu, po essi prus prètzisus, e a su primu postu de sa classifica ddoi funt is de su Taloro de Gavoi, cun dexi puntus in totu, fadendi su contu (e a fai is contus nci poneus pagu meda...) chi ant bintu tres partidas (s'ùrtima chi ant giogau, contras a is meris de domu de sa Monteponi de Bidd'e Cresia, est acabbada cun su resultau de tres a zeru) e nd'ant serrau feti una cun su resultau in paridadi (est a nai sa de tres partidas, cussa de su binticuatru de su mesi de Cabudanni, in domu cosa insoru etotu, contras a is de su Barìsardo, sa cuadra, est cratu, de Barì). Immoi chi nci seus, sigheus a castiai cumenti funt cuncodradas, in dì de oi, is cosas in su campionau prus mannu, e de importu, chi teneus in Sardìnnia: a su primu postu, sèmpiri cun dexi puntus, ddoi funt puru is de su Ilartzi, cun is grogus-arrubius chi ant bintu, issus puru cumenti a is de Gavoi, po tres bortas, cun una partida feti, a su mancu fintzas a immoi, chi s'est serrada cun su resultau de paridadi. A su segundu postu de sa lista, cun noi puntus e duncas cun unu puntixeddu in mancu de is chi tenint is de su Gavoi e is de su Ilartzi, agataus sa copia pesada de is tataresus de su Li Punti e de is de s'Ilva de Sa Madalena; is primus ant bintu po tres bortas e, fintzas a immoi a su mancu, ndi funt arrutus a terra feti una borta, a sa de duas giorronadas, in domu de is de sa Tharros; is segundus ant bintu is primas tres partidas chi ant giogau, ma nc'est de nai puru chi ndi tenint una in mancu de is tataresus (fadendi su contu chi dònnia cida nc'est una scuadra chi si pigat unu domìnigu de pàsiu, ddi naraus diaici, e pròpriu custu domìnigu passau est tocau a is madaleninus, cumenti ddus tzerriaus). Is casteddaius de sa Ferrini, sigheus a andai ainnantis, tenint giai allogaus in buciaca calincuna cosa cumenti a otu puntus, cun duas partidas bintas e duas partidas chi ant serrau in paridadi, e duncas, po cust'annu is piciocus sighius de Sebastiano Pinna no ant ancora pèrdiu, est a nai chi no ant prantu ancora nemmancu una lagrima de disprexei. Seti funt is puntus chi tenint allogaus, a su mancu fintzas a immoi, est craru, is de su Crabonaxa, cosa chi ballit puru po is de su Barisardo de Barì, chi eus arremonau pròpriu ainnantis: is duas scuadras, chi nd'arribbant, totu e duas, de sa Promotzioni (est a nai chi s'annu passau ant bintu is campionaus cosa insoru e nd'ant cassau su primu postu de sa lista e su sartidu de categoria, po su prexu de is allenadoris cosa insoru, de is giogadori e puru e mescamente de totus is tifosus), s'agatant immoi a su de cuatru postus, impari a is cuartesus de su Sant'Aleni, chi s'annu passau (gei si ddu arregodais beni, e chi no si ddu arregodais deu seu innoi pròpriu po fai custa genia de trabballu puru...) nd'ant cassau sa sarvesa, cumenti dda tzerriaus, feti a s'ùrtimu segundu de giogu, est a nai cun is partidas de cussus chi seus costumaus a tzerriai, a sa moda ingresa (cumenti faint is ingresus, po ddu nai mellus), play-out, e chi funt is partidas finalis chi si giogant a s'acabbu de dònnia dònnia stagioni tra is scuadras chi s'agatant me is ùrtimus postus de sa lista. Sigu a andai ainnantis po un antru pagheddu, chi seis de acòrdiu, immoi chi nci seu (e de su restu, scieiis beni custu puru, no sciu mai, e custa cosa mi praxit meda, chi si depu nai sa beridadi, calli arrastu ant a sighiri is chistionis chi nci ficu aintru de is artìculus po is Novas, e mi praxit a pigai totu custu cumenti chi siat unu giogu, unu spàssiu), a castiai cumenti funt cuncodradas is cosas me in sa lista de s'Ecellenza: is aristanesus de sa Tharros tenint in buciaca ses puntus tundus tundus, chi ballint po su de cincu postus in sa lista, e chi ndi funt arribbaus gràtzias a duas partidas bintas (duas, de su restu, funt is partidas chi is biancus-arrùbius ant pèrdiu fintzas a immoi). Ses funt is puntus chi tenint, in dì de oi, est craru, is de su Tèmpiu puru (chi ant giai sartau sa giorronada de pàsiu, ddi naraus diaici), sighius, cumenti a s'annu passau, de su restu, de Giusepi Cantara: is cabonìscus, diaici seus costumaus a ddus tzerriai, po su fatu ca in su sìmbulu de sa scuadra tenint pròpriu cussu animabi, funt arrannèscius a binci duas partidas e nd'ant pèrdiu feti una, pròpriu custu domìnigu passau, de su restu, in domu de is cuartesus de su Sant'Aleni, chi funt sighendi a trabballai, e beni meda, cun Piras. Me is ùrtimus postus, e cun custu serraus sa chistioni, agataus is de su Calangianus (sa scuadra de Calanzanos, est craru) chi no nd'ant pesau nemmancu unu puntixeddu fintzas a immoi, cun cuatru partidas pèrdias, totu de sighiu, apitzus de is cuatru partidas chi ant acutu a giogai fintzas a immoi. Buciacas sbuidas (seus chistionendi sèmpiri de puntus, est craru) po is de su Santu TiadoruPoltu Ridundu, chi me is ùrtimas oras ant fatu sciri, cun unu comunicau uficiali, de nd'essi sciusciau s'acapiu cun s'allenadori chi teniant, chi ant tentu fintzas a immoi e chi ddoi fiat de una bella pariga de stagionis, a nai sa beridadi, e seus chistionendi de Simone Marini, chi est stètiu cussu (po ndi furai unu fueddu de s'italianu) chi at sighiu su Poltu Ridundu po annus e annus e annus. Duncas, is de su Poltu Ridundu funt sa de tres scuadras chi ant scerau de cambiai allenadori, tra totus cussas chi currint in su campionau de s'Ecellenza: me is mesis e me is cidas passadas, difatis, sa pròpriu cosa fiat sucèdia a is de sa Tharros, chi apustis de is primus diis de allenamentus e de trabballus ant scuncodrau (ddi naraus diaici, cumenti ddi naraus candu duus chi funt isposus, o pobiddu e mulleri, e duncas cojaus, certant e si lassant s'unu cun s'atru) cun Antonio Prastaro e duncas ant scerau de donai is crais de sa scuadra, cumenti ddi naraus, a Antonio Lai. Sa pròpriu cantzoni (ddi naraus diaici) dda ant cantada is de sa Monteponi de Bidd'e Cresia (manigiu e imperu custus fueddus gioghendi unu pagheddeddu a fai su poeta, chi mi ddu permiteis), mancai apant dèpiu sciusciai s'acapiu, s'acòrdiu chi teniant ainnantis cun Andrea Marongiu, chi at dèpiu lassai, sciadau, su trabballu chi iat incumentzau cun is piciocus cosa sua poita at tentu calincunu strobbu po su chi pertocat sa saludi e, duncas, mi torru a acapiai a su chi s'apu nau ainnantis, apitzus de sa chistioni de su tempus chi passat e de sa saludi chi abortas nc'est, gràtzias a su Cielu, e abortas invecias no nc'est, e immoi si tocat a fai su tifu po Marongiu, ddi naraus diaici, cumenti chi fessit ancora in campu impari a is piciocus cosa sua, ma a bortas si nd'acataus puru, tra is daboris, chi is partidas de bòcia chi ndi pesant su sabudu e su domìnigu funt unu spàssiu, e duncas, cosas de pagu importu, chi ddas poneus acanta de is partidas, de is batallas chi si tocat a cumbati in s'interis chi custa vida andat ainnantis, tra mobadias e arroris de dònnia tipu, callidadi e genia. Cumenti a nai: iat a tocai a pigai su giogu de sa bòcia feti cumenti unu modu po si sprèviai, e ballit po is piciocheddus chi currint avatu de sa bòcia, ma ballit puru po is tifosus, ca invècias, a bortas, certant fra de issus, e si pigant a pinnigosus e a buciconis, cun sa scusa (fait pròpriu a ddu nai) de una partida pèrdia (o binta, cambiat pagu). Is partidas de importu, cumenti intendeus narai fatu fatu, funt atras, e po si nd'acatai de custa cosa no est mai tradu, mi parit de podi narai.

E duncas, torrendi a nosu, giai giai fait prexei a nai, a si contai, ca Simone Marini at dèpiu lassai sa scuadra de su Poltu Ridundu no po dannus o strobbus mannus, e maus, po su chi pertocat sa saludi, ma feti poita is resultaus no fiant arribbendi; e de su restu, scieiis beni cantu e prus de mei, cumenti andant is cosas, cumenti andant custas cosas me in su mundu de sa bòcia e de su càlciu: candu una scuadra trigat a ndi cassai is puntus, e is bìncidas, intzandus is de s'assòtziu circant de mellorai, de arrangiai is cosas donendi is crais de domu (e de sa rosa, est craru) a un antru allenadori, isperendi ca is piciocus potzant incumentzai a giogai unu pagheddeddu mellus de su chi fiant fadendi. A fai is contus nci poneus pagu: Simone Marini fiat trabballendi impari a is de su Poltu Ridundu de calincuna cosa cumenti a undixi annus (e cun custu m'acapiu, torra, a sa chistioni de su tempus chi passat, chi apu pigau me is primus rigas de custu artìculu etotu, diaici arrannèsciu a donai unu pagheddeddu de armonia in prus a su chi seu scriendi e chi ndi seu boghendi aforas, de sa conca mia, po custa cida puru), e no parit berus, de cumenti si nci bobat su tempus (po primu cosa, po incumentzai) e de cumenti una persona si potzat acapiai, a forti meda, a unu progetu, cun passioni e gana bella. E de seguru no si podit narai ca Simone Marini, in totus custus annus, in totus custus campionaus, no apat fatu su doveri cosa sua, fadendi su contu chi ndi iat cassau sa bìncida de su campionau de sa Primu Categoria e apustis cussu de sa Promotzioni, cun sa scuadra chi poi s'est ammesturada cun is de su Santu Tiadoru: is duus assòtzius si funt postus impari (sa vida, e su mundu, puru cussu de su càlciu, est craru, est totu una storia de genti chi s'agatat, si ponit impari e apustis si lassat, e pròpriu po custu, giai chi sa cosa est sa normalidade, estus a depi abarrai chietus siat candu is cosas andant beni meda, e siat, pruschetotu, candu no andant cumenti bisastus) e nd'ant pesau una rosa e una scuadra ùnica. Duncas, is de su Poltu Ridundu – Santu Tiadoru ant scerau de sighiri a curri, de oi, impari a Ricardu Sanna, chi me is annus passaus iat giai tentu modu de trabballai impari a s'assòtziu de Terranova (tra is atras cosas, e parit una brulla, Sanna est stètiu unu de is allenadoris chi Simone Marini at tentu, candu giogàt ancora a bòcia, in campu, est a nai ainnantis de incumentzai sa carriera noba de allenadori), e puru, mi fait prexei a si ddu arregodai, cun is de su Budune in su campionau de s'Ecellenza etotu, e puru impari a is de su Pasada. Sanna immoi est giai trabballendi, de su chi ndi podeus sciri, impari a sa rosa nova cosa sua, po si cuncodrai po sa partida de custu fini de cida chi est arribbendindi (e allestru puru) torra, e chi at a essi, mancu a ddu fai aposta, contras a is de su Calanzanos, chi eus arremonau, de su restu, pròpriu immubagora, fadendi su contu chi tenint zeru puntus in buciaca; is grogus-arrùbius peròu ant scerau de sighiri un arrastu diferenti de su chi ant fatu is de su Poltu Ridundu, est a nai chi, mancai is cosas no siant andendi beni meda (ddi naraus diaici...) funt sighendi a curri cun Alessandro Sassu, mancai sa scuadra nd'apat bodditu sa de cuatru partidas pèrdias de sighiu, s'ùrtima pròpriu in domu cosa insoru, aranti de is tifosus de sa bidda etotu, contras a is de su Crabonaxa. A bortas, duncas, po ndi bessiri de unu dannu, pois sighiri duas bias: sa prima est circai de ndi sciusciai totu su chi as fatu (mali, mancai) fintzas a cussu momentu, po torrai a partiri, po torrai a fai is cosas de bellu e nou, cumenti si narat in bidda mia; a bortas invècias, e ballit custu puru, po sa caridadi de Deus, no nc'est cosa mellus de sighiri a andai ainnantis, est a nai cun cussu stìddieddu de barrosia, isperendi chi is tempus malus potzant acabbai e lassai su logu po is tempus bonus; e duncas, candu is cosas no girant, o ndi sciuscias totu su chi ndi podis sciusciai (e nci bolit coràgiu, ballit po sa vida, po is assòtzius de bòcia, po is cojas, po su trabballu e po milli atras fainas), o desinò sighis a aguantai, a apoderai, mancai prus a forti, cun prus gana de su chi fadiast fintzas a sa dì ainnantis (e nci bolit fortza e barrosia po no si fai pigai de su disisperu, chi est su velenu prus marigosu chi s'omini potzat inguti).

E duncas, apustis de m'essi stròllicau unu pagheddeddu (si domandu scusa, ma de su restu scieiis beni cumenti seu fatu e, pruschetotu, cumenti mi pigat e cumenti mi ingiogatzu a scriri is artìculus chi ndi pesu in sardu) podeus andai a castiai cumenti funt postas is ùrtimas cincu scuadras chi s'amancant a su contu: is biancus-nieddus de s'Ossese tenint cuatru puntixeddus, a su mancu po immoi, gràtzias a una partida binta (pròpriu contras a is de su Poltu Ridundu – Santu Tiadoru) e a una partida chi s'est serrada cun su resultau in paridadi. Is de su Bosa tenint tres puntus, est a nai, est craru, unu in mancu, e tres funt puru is puntus allogaus fintzas a immoi de su Crabònia; cun unu puntixeddu feti agataus is de sa Villacidrese, sa scuadra, est craru, de Biddaxidru, e de sa Monteponi de Bidd'e Cresia, chi eus arremonau ainnantis po sa chistioni acapiada a Andrea Marongiu.

E duncas, apustis de essi nau totu custu, tanti po no si lassai a buca asciuta po su chi pertocat is contus e is contixeddus acapiaus a is campionaus chi sigheus, a totu dì, a totu cida, po su giàssu de su Diàriu Sportivu, mi potzu pigai puru unu pagheddeddu de tempus po si chistionai de una pariga de cosas chi abarrant sèmpiri acapiaus a su mundu de sa bòcia de is diletantis, ma chi circant de ndi cassai legas e chistionis chi potzant balli, chi potzant essi de importu, puru e mescamente (chi est su giogu, pròpriu, chi seu provendi a fai cun is artìculus de Novas, mescamente in custus ùrtimus mesis, e depu nai, puru, de essi prexau meda po cumenti est bessendumì aforas su trabballu), po totus cussus chi mancai no funt costumaus a sighiri partidas e bòcias.

E duncas, partu cun unu consideru: dònnia dònnia cida ndi bogu aforas una cantidadi manna, manna meda de rigas, tanti ca su chi ndi bessit po is Novas de su Diàriu Sportivu, fortzis no si iat a podi nemmancu tzerriai artìculu, ma est prus una "rubrica", po ndi furai su fueddu de s'italianu. Pròpriu ariseu, de su restu, chi fiat su cuatru de su mesi de Ladàmini, seu andau a intendi totu su chi ant nau, totu su chi s'ant contau e, duncas, totu su chi nd'est bessiu aforas, in sa cuferèntzia ca is de sa Regioni Autonoma de sa Sardìnnia nd'ant pesau, in ocasioni de sa "cida dedicada a is limbas de minoria" (e su sardu fait parti de sa lista, est craru): is funtzionarius chi trabballant po contu de sa Regioni e chi, a sa fini, funt cussus chi ndi pesant su bandu de IMPRENTAS (chi donat agiudus in dinai a su mundu de s'editoria, pròpriu po circai de sarvai su sardu, chi arriscat, sa cantzoni dda connosceus beni, de si morri e de sparessi), s'ant fatu sciri chi funt cuntentus, prexaus meda po is resultaus chi funt arregollendindi in custus annus; sa primu cosa, difatis, est cussa de circai de ndi pesai sa cantidadi prus manna chi si podit de rigas (po su chi pertocat is artìculus, est craru) scritas in sardu; chi boleus chi su sardu no sparessat de sa conca, de su coru, e de sa buca de is sardus, depeus circai de produire (ballit pruschetotu po is giornalistas, est craru) bastanti materiali, e chi potzat essi de callidadi arta, po su chi est possìbbili. Fintzas a una pariga de annus fait, de su restu, me is giornalis (ma ballit puru po is programas de sa radio, de sa televisioni e fintzas po is film chi donant a su cinema) podestus agatai e duncas podestus ligi feti artìculus scritus e pesaus in italianu, e po su chi si pertocat de su sardu no si ndi sciiat pròpriu nudda, mancai siat (e parit una brulla) sa limba chi si iat a depi chistionai innoi in Sardìnia (seus sardus e duncas estus a depi chistionai su sardu, puru, e no feti s'italianu cumenti invecias est sucèdendi, e est sucèdiu, in totus custus ùrtimus annus passaus). Seu prexau de podi nai, puru, chi in su contu de is rigas, e de is artìculus, e de is trabballus chi nd'ant pesau in custus ùrtimus tres-cuatru annus, in limba sarda, ddoi funt is rigas cosa mia puru (po mei est, ddu nau po diaderus, un onori su de podi trabballai cun sa lingua cosa mia, e su de bivi, e de guadangiai is arriabis, e duncas su pani, cun sa lingua stimada de s'isula nosta).
Torru a sa chistioni: po su tanti, mannu meda, est craru, de rigas chi nci sticu aintru a s'artìculu chi ndi bessit, dònnia dònnia dònnia giòbia, po is Novas de Diàriu, benit mellus a chistionai, cumenti s'apu arremonau ainnantis, de "inserto", o de "rubrica", chi funt duus fueddus chi manigiaus in italianu e chi, fortzis, no si podint furriai in sardu. E duncas, si nau custu puru: nci funt personas, chi bivint in s'isula cosa nosta etotu, impari a nosu duncas, chi pentzant, chi creint chi su sardu siat una lìngua mesu morta (po essi bonus) o comentecasiat mesu indromiscada (cumenti si narat in bidda) e chi apat pèrdiu su passu (ddi naraus diaici): ddoi funt totu una biga de fueddus nous, chi mancai nd'arribbant de s'ingresu, de su francesu, o de s'italianu etotu, e chi no podeus furriai cun unu fueddu ùnicu e pretzisu, in sardu, pròpriu poita su fueddu chi mancai seus circhendi, no esistit. A cussu puntu, is chi scriint in sardu (e in sa truma fatzu su contu chi nci seu deu puru) si dda depint pigai a tipu giogu (si dda iant a depi pigai a tipu giogu, po ddu nai mellus), e duncas depint fai trabballai su crobeddeddu, cumenti si narat: chi no teneus is fueddus po chistionai, mancai, de totus is cosas novas chi nd'aproillant in custu mundu, candu no si benint in conca is fueddus po tzerriai is cosas (deu seu partiu de s'esèmpiu de su fueddu "rubrica", ca in sardu no nc'est) estus mancai podi (e depi) manigiai prus de unu fueddu o, mancai, circai de ndi manigiai un'antru, a trassa de metafora, po circai de fai cumprendi, a is atrus, a chini si ligit, su chi teneus badda badda in conca. E de su restu, deu seu su primu chi depit fai is contus cun custa chistioni dònnia cida: in su fueddariu, in su ditzionariu chi unu giornalista chi sighit is fainas de su mundu de sa bòcia depit usai po contai su chi sucèdit me is partidas de càlciu, ddoi funt fueddus chi nd'arribbant deretus deretus de s'ingresu (e de su restu, a cantu narant, funt stètius is ingresus, annus e annus fait, a nd'essi pesau, po primus, su giogu de su càlciu. Antzis, ddoi est calincunu chi pentzat, puru, ca is ingresus siant stètius cussus chi nd'ant pesau, chi nd'ant bogau aforas sa cantidadi prus manna de is giogus (ddus tzerriant, e ddus tzerriaus, nosu puru, "sport", a sa ingresa, est craru) chi s'agatant ancora in dì de oi. E duncas, dònnia cida, depu fai is contus cun fueddus chi cun su sardu no nc'apicigant pròpriu ca nudda: "cross" o "penalty", po nd'agatai feti duus. E duncas, su chi potzu fai (e deu creu chi siat una solutzioni bona o, a su mancu, no tropu maba), est cussu de giogai cun is fueddus (a trassa de poeta, torra, e duncas, cumenti is giogadoris chi faint is furriagallus cun sa bòcia tra is peis): e duncas, su fueddu "cross", in sardu, benit a essi "su passàgiu chi unu giogadori fait a unu cumpàngiu cosa sua de sa fàscia dereta o de sa fàscia manca), e invecias de "penalty" deu manigiu, e imperu, "tiru de is undixi metrus", chi mi praxit meda e chi, de su restu, torrat cun su modu chi teneus de cuncodrai sa cosa in italianu. Su pròpriu sucedit, mancai, cun su fueddu "corner", chi in sardu furriu cun "tiru de sa bandieredda". E ia a podi sighiri cun is esèmpius ancora po una bella pariga de diis, e de su restu su logu chi tèngiu po ndi pesai is Novas de su Diàriu est meda, ca parit, giai giai, ca no depat spaciai mai. Pròpriu po custu, megamu a si nai, estus a depi chistionai de "rubrica", de "insertu": fatzu su giogu, duncas, po si cumprendi, ca su chi ndi bogu aforas, sa giòbia a su mengianu, siat a tipu una cascitedda, e aintru de custa cascita podeis agatai, est craru, is novas chi pertocant su mundu de sa bòcia, ma no feti; de su restu, chi boleis lìgi feti de resultaus, de partidas, de giogadoris e de listas de scuadras (cumenti apu fatu, de su restu, ainnantis po su chi pertocat su campionau de s'Ecellenza) si ndi podeis prandi cun is artìculus chi ndi pesaus in italianu. Ma po su chi pertocat su sardu, a su mancu custu est su disìgiu cosa mia, mi iat a praxi a manigiai sa cantidadi prus manna de fueddus, po su chi potzu (e no feti cussa bintina de fueddus chi mi serbint po chistionai, po si torrai a contai su chi sucedit me is campus sardus de bòcia), e mi iat a praxi a chistionai de atras legas puru, mancai acapiendiddas, sèmpiri, cun su mundu de su càlciu.
Una de is cosas chi is funtzionàrius de sa regioni, chi sighint su progetu IMPRENTAS e ndi pesant is regulas de sighiri, iant a bolli est cussa de podi tenni no feti una cantidadi manna de produtzionis in lingua sarda (chi est sa primu cosa de fai, est craru), ma chi potzant essi de calidadi arta, puru, e pruschetotu, custa est sa cosa prus de importu, chi potzant arrannèsci a cassai s'atentzioni de prus genti possibbili.
Candu sa genti mi domandat, mi circat contus apitzus de su trabballu cosa mia, no potzu fai atru ca arraspundi ca sigu is fainas, is storias de su mundu de sa bòcia in Sardìnnia: sa primu cosa chi sa genti pentzat, sa primu cosa chi ddis benit in conca, po ddu nai mellus, candu chistionu de su mundu de su càlciu, funt is scuadras mannas de sa Sèrie A (partendi, ducas, de su Casteddu etotu), de is giogadoris arricus, de is chi podeus tzerriai professoneris; in italia nci funt milionis e milionis e milionis, custu est pagu ma est seguru, de personas, de cristianus chi ndi bessint aforas de conca po cussu chi est, in dì de oi, unu spetàculu e no feti unu giogu, cun totu su mau chi nd'arribbat. Candu chistionu cun sa genti de su trabballu cosa mia, duncas, mi nd'acatu de tenni sa bona sorti, sa fortuna de podi chistionai de is scuadras de "diletantis" (po ndi furai, torra, unu fueddu de s'italianu), est a nai is scuadras pesadas feti cun giogadoris chi cabant in campu no po su dinai (no feti po su dinai, a ddu nai mellus), ma po su sprèviu e po su spàssiu chi ndi tenint. E duncas, custa est una cosa chi ballit mescamente po is campionaus de sa Segunda Categoria, chi est sa prus pitichedda, ma sa prus sentzilla puru, di nau diaici, tra totus cussas chi sigheus, candu andu a chistionai de giogadoris (de cussus chi, mancai, nd'ant piscau sa giogada bona chi ballit po binci sa partida) seu chistionendi de piciocheddus piticus de edadi, chi mancai andant ancora a scola o chi funt incumintzendi a trabballai, e chi funt s'anima e su benidori de is comunidadis, de is biddas e de is citadis cosa insoru, de is logus innoi bivint. Impari a is piciocheddus pitichinnius, chi funt cussus chi tenint su disìgiu prus mannu de si spàssiai, e si cumprendit beni, ddoi funt totu una cantidadi manna meda de giogadoris prus matucheddus, e chi mancai funt cabendi in campu de una vida, cumenti si narat, mancai de cuindixi, binti o trint'annus puru. Su chi mancai arrannescit a ndi cassai una giogata toga meda, in una partida chi ballit po su campionau de sa Segunda Categoria, in sa vida de dònnia dì est mancai su chi trabballat in su forru de su pani, o in sa butega acanta de domu etotu; is giogadoris de is rosas de is assòtzius prus piticheddus funt is piciocus, e is personas, chi in cussa bidda e in cussa comunidadi ddoi bivint, e custa cosa ballit puru po is allenadoris, est craru, e po is tifosus puru: in custu sensu, duncas, su càlciu est una colla, si iat a podi narai diaici, chi agiudat a arrefortzai is acapius chi ddoi funt tra sa genti de una comunidadi. E pròpriu po custu motivu ca is assòtzius si prexant, e meda puru, candu a biri sa partida arribbat una truma manna meda de genti. E a nosu, de su restu, fait prexei, candu ndi teneus sa possibbilidadi, est craru, fai su contu de cantus scuadras (partendi pròpriu de is prus piticheddas) ddoi funt in dì de oi in dònnia bidda de sa Sardìnnia, e ispereus ca sa cosa potzat andai ainnantis po atrus annus, chi su cielu at a bolli, pròpriu poita seus is primus a cumprendi de s'importu chi custu giogu tenit po sa saludi de is comunidadis, e no feti po sa saludi de is chi cabant in campu po giogai. E chistionendi de bòcias, custu est pagu ma seguru, e chistionendi de is biddas prus piticheddas puru chi ddoi funt in s'isula, gràtzias (cun sa scusa...) a sa bòcia, arrennèsceus a ndi cassai s'atentzioni, mancai feti po una pariga de minudus, de una biga manna de genti, incumintzendi de totus cussus chi faint parti de s'assòtziu (presidentis e dirigentis, allenadoris, giogadoris, arribbendi a is chi donant una manu in su campu, cussus, po si cumprendi, e ca podeus tzerriai magasineris), po arribbai, est craru, a totus is tifosus. E is tifosus (is primus tifosus, po ddu nai mellus), mi parit craru e lìmpiu custu puru, funt is babbus e is mamas de is giogadoris (pruschetotu de cussus prus piticheddus de edai e chi, mancai, ant incumentzau a curri avatu de sa bòcia feti de una pariga de annus), is mulleris, is fillus e is fillas de is allenadoris, is fradibis, is sorrestas, is isposas, is fradis e is sorris de chini, a sa fini, fait sa giogada in campu chi ballit, mancai, po su gol. Nc'est totu una cantidadi manna de genti chi dònnia, dònnia domìnigu, e po calincuna cosa cumenti a otu-noi mesis, si ponit in movimentu po sighiri custa faina, cun coru mannu e passioni. E nosu de su Diàriu Sportivu seus prexaus, e meda puru, de podi torrai a contai is storias cosa insoru e pruschetotu, de ddu podi fai, puru, in sardu.

Apustis de m'essi stròllicau cun totu custa chistioni (e isperu de no s'essi arrosciu prus de su tanti) si ndi contu un'antra puru. Su chi is allendoris mi contant fatu fatu, candu ddus intendu po ndi pesai is intervistas, est chi po un assòtziu de bòcia, mescamente po cussus chi faint parti de su mundu de is diletantis, una de is cosas de importu prus mannu est cussa de circai de ndi pesai, po su chi si podit, giogadoris nous, e mancai fortis, tra totus cussus chi incumentzant a giogai e chi funt piticheddus de edadi. E duncas, unu piciocheddu piciocheddu incumentzat a giogai, mancai impari a sa scuadra de is mannus (sa chi tzerriaus Prima Squadra, po dda distinghiri de is scuadras pesadas po is pipius e po is piciocheddus pitichinninnius meda, cumenti iant a podi essi is scuadras de is "Pulcini", de is "Giovanissimi" e de is "Allievi"), candu tenit calincuna cosa cumenti a cuindixi-sexi annus, e pròpriu gioghendi impari a is giogadoris prus matucus imparat no feti is cosas de importu po su càlciu (a scudi a forti sa bòcia, po nd'arremonai una) ma imparat, e custa est sa cosa prus bella e prus bona, a su mancu a parri miu, a si cumportai in sa vida, est a nai ca, gioga gioga, unu piciocheddu podit imparai ita bolit nai su de tenni rispetu po is aversàrius (mescamente candu ses tui a binci), po is cumpàngius (mescamente candu depis abarrai a castiai is atrus chi giogant), rispetu po s'allenadori e fintzas po s'arbitru. Po custu podeus narai, puru, ca su giogu de su càlciu est una scola de vida, de importu mannu cantu est de importu mannu sa scola innoi is piciocheddus studiant sa storia, o sa matematica chi serbit po fai is contus.
E duncas, arribbu a sa chistioni: me is ùrtimas cidas funt sèmpiri de prus is scuadras chi, apustis chi acabbat sa partida, ainnantis de si ndi torrai in sa bidda insoru (e custa est una cosa chi ballit, duncas, mescamente po is scuadras chi nd'arribbant de foras e chi giogant in domu allena), si ponint a limpiai is spolladroxus, ca parit una mesu tontesa ma invecias est unu modu po dimustrai totu sa stima e su rispetu po is aversàrius e, pruschetotu, po is personas chi trabballant in s'assòtziu de is aversàrius. De su restu, ddu scieis beni, fortzis mellus de mei cumenti andant is cosas: funt is magasineris de sa scuadra de domu chi, est craru, depint torrai a limpiai is spolladroxus candu acabbat sa partida, e is magasineris (cumenti capitat, de su restu, po is giogadoris e po is allenadoris puru) no faint su trabballu po su dinai (cumenti mancai, e invecias, capitat me is grandus scuadras de sa Sèrie A, chi funt, in dì de oi, a trassa de una impresa), ma feti po s'amori, po sa stima chi tenint po sa scuadra de sa bidda cosa insoru. E duncas, chi una truma de piciocheddus imparat a si cumportai cun responsabbilidadi, cun rispetu, puru candu mancai perdit sa partida, est unu prexu, mellus, unu guadàngiu po totu sa comunidadi. Custa cosa de su rispetu po su trabballu de is magasineris de sa scuadra aversària est bessendi a pillu fatu fatu, e sa letzioni chi is piciocus imparant gràtzias a su giogu de su càlciu iat a podi balli, puru, ndi seu prus ca seguru, po sa vida in custu mundu: cumenti estus a depi lassai is spolladroxus allenus pullius apustis de sa partida (pullius cumenti ddus eus agataus) sa pròpriu cosa estus a depi fai cun su mundu innoi biveus e, mescamente po nosu chi teneus sa bona sorti de bivi in cust'isula, cun sa Sardìnnia etotu, ca fintzas a centus annu fait (custu est sa bidea chi tèngiu in conca, a su mancu) depiat essi bella e pulida e limpia cumenti unu sprigu (diaici si narat) e che invecias, immoi, de su chi ndi potzu cumprendi, a su mancu, est unu pagheddeddu prus ghetada a pari de cumenti dda eus agatada. E candu torras una cosa, candu acabbas de dda manigiai (pròpriu cumenti sucedit cun unu spolladroxu apustis de una partida de bòcia) iast a depi tenni sa gana bella, su sentidu de dda torrai in cunditzionis bonas, e no unu mesu schifu (prenu de aliga) cumenti, mancai, lassaus is logus, in s'istadi, apustis de una mesu giorronada passada a mari.

E cun custu, deu creu chi apu spàciau is cosas de si torrai a contai po custa cida puru, ma de seguru, chi su Cielu at a bolli custu beni po mei e po bosatrus, si torraus a lìgi tra seti diis, est a nai giòbia chi at a benni, su doxi de su mesi de Ladamini, po essi prus pretzisus.
 

Attività realizzata col contributo della Regione Sardegna - IMPRENTAS 2022-2023. LR 22/2018

In questo articolo
Campionato:
Argomenti:
Stagione:
2023/2024